De milt is zo groot als een vuist, het is het grootste orgaan van het lymfesysteem en ligt links bovenin de buik, onder de ribben. Je kunt het zien als het zusje van de keel- en neusamandelen en de thymus. Het beschermt het lichaam door oude rode bloedcellen en lichaamsvreemde organismen (zoals ziektekiemen) op te ruimen uit de bloedbaan en voegt witte bloedcellen toe om het immuunsysteem gezond te houden. De milt maakt het bloed dus schoon en sterk. Daarnaast reguleert het de hoeveelheid bloed en de bloedcellen die in het lichaam circuleren.

Je lymfesysteem is samengesteld uit weefsels en organen die het afval en gifstoffen uit je lichaam verwjderen. Het lymfevloeistof is een ‘sterke’ stof dat witte bloedcellen bevat die helpen infecties te bestrijden. Volgens de westerse geneeskunde houdt de milt de lichaamsvloeistoffen in balans, al kun je zonder milt leven.

Ondanks dat de milt naast de maag en de alvleesklier ligt, heeft het geen directe rol in de spijsvertering, ook al zorgt mestcelactivatie in de milt voor diarree als er voedselallergien zijn. De milt is wel verbonden met de bloedvaten van de maag en de alvleesklier. 

Als je problemen krijgt met je milt, is er meestal een onderliggend probleem, dit kan een ziekte zijn zoals sikkelcelanemie, leukemie, malaria, Epstein-Barr virus (ziekte van Pfeiffer), sarcoidosis, leverziekten of zwakke leverfunctie, parasieten, Candida of een lekke darm. Voedselallergie kan ontstaan door problemen met de milt.

Door deze ziekten en aandoeningen moet de milt overuren draaien, hierdoor moet de milt meer bloed verwerken en opslaan. De milt wordt groter, dit is gewoonlijk tijdelijk en zal weer krimpen als de ziekte voorbij is. Soms is de vergroting echter chronisch, dan heb je splenomegalie, wat betekent dat je lever te actief is, het verwijdert dan teveel rode bloedcellen en bloedplaatjes, hierdoor worden aandoeningen alleen maar erger in plaats van beter. Soms wordt dan besloten om de milt te verwijderen. Belangrijk is om eerst te achterhalen waarom de milt zo overactief is.

Als ziekten zijn uitgesloten is het naar mijn idee aan te bevelen om een ontlastingsonderzoek te doen waarbij er gekeken wordt naar de immuunglobulinen in de darmen en of er een lekke darm is. Op een ontlasting onderzoek is dit de SiGa. Als er een lekke darm is, zullen de immuunglobulinen vaak laag zijn. Pathogene organismen die anders aangevallen zouden worden door de immuunstoffen in de darmen, blijven nu leven en kunnen via de lekke darmwand de bloedbaan in komen. Je snapt wel dat de milt nu een dubbele werkweek moet draaien. Het neemt de deels de taak van de immuunglobulinen in de darmen over. 

Daarnaast doe je een voedselallergie en voedselintolerantie onderzoek zodat je weet of hier sprake van is en je deze triggers kunt vermijden om de rust in de milt terug te brengen. Bij ongediagnosticeerde voedselallergie kan het immuunsysteem uit balans raken. Doordat de immuunstoffen zo laag zijn en de darm lek is, kunnen pathogene organismen ook groeien, je kunt een overgroei van Candida en of parasieten krijgen. Ook kan er SIBO ontstaan, bacteriële overgroei van slechte bacteriën in de dunne darm. Als de oorzaak van het darmprobleem niet wordt aangepakt, kan de milt ook nooit tot rust komen.  Dit kan het Th2 immuunsysteem triggeren, dit is een alarmstaat en dit zorgt voor mestcelactivatie. De mestcellen proberen dan alsnog de pathogenen te bestrijden met alle gevolgen van dien.

Hoe merk je dat je milt het zwaar heeft?

• Je hebt pijn links boven in je buik
• Pijn of ongemak in de linkerschouder
• Vol gevoel in de maag zonder te hebben gegeten
• Vermoeidheid
• Regelmatig infecties
• Opgeblazen buik en winderigheid
• Zwakke ledematen
• Weinig behoefte om te praten
• Langere tijd hoofdpijn
• Vermoeide ogen
• Duizeligheid

De milt is onderdeel van het lymfestelsel, dit is een uitgebreid drainage netwerk. Het lymfestelsel zorgt ervoor dat de lichaamsvloeistoffen in balans blijven en verdedigen het lichaam tegen infecties. 

Mestcellen en de milt

In de milt kunnen immuunreacties ontstaan die een rol spelen bij de ontwikkeling van allergische ziekten. Bij voedselallergie speelt de milt een rol omdat ook hier mestcellen zich ontwikkelen. Dit is in 2017 ontdekt. De onderzoekers zagen dat er voorlopercellen in de milt aanwezig zijn en dat deze zich ontwikkelden tot mestcellen als er een antigeenspecifiek T-celrespons plaatsvindt. Dit is laboratorium onderzoek, ofwel in vitro. Bij een Th2 respons zag men dat een duidelijke verhoging van mestcellen in de milt. Inonderzoek bij muizen waarbij de milt was verwijderd, zag men dat er de muizen veel minder allergische diarree hadden die ontstond door voedselallergie. Door deze muizen te injecteren met mestcellen uit de milt, herstelde de allergische symptomen. Dit zou betekenen dat de mestcellen uit de milt werken ziekmakende cellen bij de ontwikkeling van voedselallergie.

Bij de allergische reactie in de milt is er ook IL-3 actief, dit is een signaalstof die de mestcellen activeert. Naast IL-3 zag men ook IFN-γ een type II interferon, dit is een signaalstof van het immuunsysteem, dat wordt vrijgegeven door geactiveerde T-cellen en NK-cellen. IFN-γ activeert macrofagen en bevordert de Th1-respons. Het remt ook de ontwikkeling van de Th2-respons. Het zorgt er dus voor dat de allergische reactie vermindert.

De muizen met een voedselallergie anti-IFN-γ antilichaam toegediend kregen, dus een stof die werking van IFN-y stopt, stopte ook de ontwikkeling van de mestcellen en daarmee de ontwikkeling van diarree.

Het is dus IFN-y die zorgt voor de voedselallergie, het immuunsysteem reageert hierop met een Th2- respons in de milt waardoor er mestcellen worden ontwikkeld en de klachten toenemen.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28177443

Voedselallergie? Focus op de milt

Het lijkt dus belangrijk om bij voedselallergie de focus op de milt te leggen, omdat dan hier de basis ligt voor diarree in de darmen. Het is in eerste instantie natuurlijk het belangrijkste om de voedselallergie vast te stellen en de producten te vermijden, anders komt de milt niet tot rust.

Omdat de milt direct verbonden is met de maag en de alvleesklier, kun je je voorstellen dat als de milt niet goed functioneert, de maag en de alvleesklier ook niet goed functioneren.

Het is interessant om te zien hoe de oude geneeskunde uit India en China tegen de milt aankijkt. In India is er de Ayurveda, in deze leer ziet men de milt als een aarde element, de milt houdt van de zomer en vroege herfst. Het is een Kapha dosha, een dosha geeft bepaalde eigenschappen weer. Kapha geeft aan iets langzaam, bedachtzaam, voorzichtig en geaard is. Dit betekent dat als jij deze eigenschappen op dit moment niet hebt, door stress en alle prikkels in onze maatschappij, je milt niet goed kan functioneren. Als we ons focussen op Kapha energie en voedsel, ondersteun je de milt. Bij MCAS is er teveel verhitting, hierbij is de Pitta vaak te sterk. Wat in het Nederlands mooi overeenkomt met het woord ‘pittig’. Als we wat minder pittig eten en pittig zijn, gewoon lekker chill en ontspannen, vertrouwen in je lichaam, in je leven, de situatie, kan je lichaam beginnen met herstellen. Dan is er nog één dosha, dit is Vata, bij ziekte is er teveel Vata, zeker als er gewichtsverlies is en de geest onrustig. Angst en depressie geven Vata aan.

In de Tradtionele Chinese Geneeskunde werkt men meer met energien, bij milt problemen is er te weinig energie in de milt. Een tekort aan Qi. Dit herken je aan losse ontlasting, neergeslagenheid, vermoeidheid, verwarring, je snel overweldigd voelen, verminderde fitheud, zwak en/of ontregeld immuunsysteem (zoals bij MCAS), zwakke vertering en je verslagen voelen.

Herken je jezelf in een zwakke Milt functie, kijk dan naar de volgende tips

1. Vermijd koude dranken en ijsblokjes in je drank
2. Uit je emoties, en heb ze lief. Vooral verdriet en teneergeslagenheid. Moffel ze niet weg, maar luister wat het je wil vertellen. Heb je een slechte dag, voel je dan niet schuldig
3. Let goed op je agenda, plan niet teveel en vermijd stressoren
4. Denk drie keer na voordat je een nieuw project begint
5. Kauw je voedsel goed en langzaam
6. Eet warm en veel groentensoepen en bouillon
7. Neem regelmatig een pauze, doe een powernap- even 15 minuten plat.
8. Stop tijdens activiteiten en overdenk wat je aan het doen bent
9. Probeer acupunctuur
10. Lach om je hart te openen en laat om spanning en gifstoffen vrij te laten. Luister is eens naar deze begeleide meditatie waarin je glimlach je lichaam verwarmt.
11. Bid of mediteer om hoop en positiviteit te verhogen
12. Mediteer om zorgen, angst en teveel denken te verminderen
13. Vind manierne om jezelf even compassie te geven en negatieve gedachten en houdingen te verminderen
14. Doe alsof je gelukkig bent, totdat je lichaam het geluk zelf zal creeren. (Ja, zo simpel is je brein, Fake it till you make it. Het werkt!)
15. Knuffel veel met de mensen die je lief hebt

Voeding om je milt te ondersteunen

1. Flespompoen, wortel, knolraap, pastinaak, knolletjes, zoete aardappel, yam.
2. Bonen als: kikkererwten, zwarte bonen, kidney beans, adzuki bonen, linzen en doperwten
3. Sesamzaad, pompoenzaad, zonnebloempitten
4. Zeewier en kelp
5. Groene thee, jasmijn thee, frambozenblad thee
6. Kastanje, pijnboompitten, pistachenoten
7. Aloe vera gel en sap
8. Granaatappel
9. Gember, kardamom, uien, knoflook, venkel, kurkuma, tijm, rozemarijn, mierikswortel, cayennepeper
10. Vermijd zoetigheden met veel suiker en koolhydraten, kies voor gekookt fruit (appelmoes), rijst siroop, gerstemout, melasse en gekookte kersen
11. Voeg bij iedere maaltijd proteine toe
12. Eet iedere week of vaker biologisch rundvlees of bison

Wat kun je beter niet eten?

• Koude, rauwe en bevroren voeding
• Ijs in je drankjes
• Zuivel
• Tarwe
• Bewerkte voeding en geraffineerde bloem
• Geraffineerde suiker
• Koffie
• Alcohol
• Pinda’s en producten van pinda’s
• Komkommer
• Winter meloen
• Grapefruit
• Sla
• Bananen 
• Avocado’s

Milt, kruiden en supplementen

De milt kan niet goed werken als de lever niet goed werkt, dus alles wat je doet om de leverwerking te verbeteren zal ook de milt helpen. Denk aan paardebloem, artisjok en mariadistel supplementen of kruidenthee.

Vanuit de ayurveda zijn er de volgende middelen:

• Ashwagandha
• Turmeric
• Holy Basil
• Gotu Kola
• Shilajit
• Brahmi

• Trikatu
• Triphala
• Sandalwood
• Cordyceps
• Amla Fruit

Bron: https://www.gaia.com/article/ways-to-support-spleen-health

POLL: Zijn jouw keel en/of neusamandelen geknipt en is je gezondheid daarna verminderd? Laat het ons weten in de poll op de facebookgroep. Dit helpt onderzoek naar de oorzaken van MCAS te verbeteren.

https://www.facebook.com/share/p/15ZCYfSFiN